نشست آب و رسانه
اندیشکده تدبیر آب ایران بهدنبال برگزاری اولین نشست تعاملی خود در حوزه مدیریت ارتباطات در اسفندماه ۱۳۹۱، در روز چهارشنبه مورخ ۳۰ مردادماه ۱۳۹۲، دومین نشست خود را در این حوزه با عنوان نقش رسانه در ایجاد فضای گفت و گو بهمنظور ارتقاء مدیریت آب در کشور برگزار کرد. در این نشست، علاوه بر اعضای گروه کاری «مدیریت ارتباطات» اندیشکده تدبیر آب ایران، آقای حمید کارگر مشاور رسانهای شرکت سهامی فرش ایران و صاحب امتیاز و مدیرمسئول نشریه طُرّه، اولین نشریه تخصصی فرش دستباف ایران، به عنوان کارشناس ارتباطات، کنشگران عرصه رسانه در حوضه آب و خانم شمشیری مسئول آموزش «گروه کوهنوردی نمونه» حضور داشتند و پیرامون چهار موضوع اصلی زیر به گفت و گو نشستند:
۱. آموزش آب برای کنشگران عرصه رسانهها
۲. نیاز به اتخاذ سیاستهای رسانهای در عرصه ملی و محلی
۳. چگونگی حضور گروههای کوهنوردی و سمنها در عرصه رسانهای
۴. چگونگی استفاده از رسانهها برای شروع گفت و گو
در ابتدای نشست مهندس انوش نوری اسفندیاری، دبیر اندیشکده تدبیر آب ایران، با اشاره به شعار و جهتگیری اصلی اندیشکده که آگاه و هوشیارسازی عمومی و تصمیمگیرندگان است، مسئله اصلی را تشخیص و بررسی ارتباط بین گفت و گو و رسانه و چگونگی استفاده از رسانه برای تقویت گفت و گو و بسط آن بهمنظور رسیدن به تفاهم و زبان مشترک، بیان کردند. ایشان خاطرنشان کردند که در سپهر حکمرانی آب سه طرف اصلی که دولت، مردم یا صاحبان مسئله و پژوهشگران، متخصصان و مشاوران تخصصی هستند، باید مورد توجه قرار گیرد. موضوع اصلی در این مباحث این است که چقدر از مسائل مربوط به حکمرانی را میتوان به مسئله ارتباطات ربط داد و تا چه اندازه و به چه نحوی ارتباطات میتواند وضعیت حکمرانی آب را حل کرده و یا بهبود دهد. به نظر میرسد در این فضا گفت و گو و رسانه، میتواند نقش بسیار راهبردی و مهمی داشته باشد. به این دلیل که برای بهبود حکمرانی آب نیازمند وجود شرایط عینی و ذهنی است. شرایط عینی بهبود حکمرانی آب در کشور با توجه به خشکشدن تالابها و دریاچهها، به تاراج رفتن منابع آب سطحی و زیرزمینی و توسعه بیابانها و پایین رفت کیفیت آب، فراهم است. اما برای این عزم ملی که بهبود حکمرانی حاصل شود، شرایط ذهنی فراهم نیست. در این مسئله گفت و گو و رسانه میتواند بسیار مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه آقای کارگر پیرامون نظریههای ارتباطی در حوزه رسانه و سیر تحول این نظریهها و نگرش و دیدگاه جامعه امروزی به مقوله رسانه و ارتباطات صحبت کردند. ایشان مطرح کردند که در ابتدا مخاطب، منفعل پنداشته میشد که رسانه هر چیزی را به او بگوید او تسلیم، پذیرنده و مطیع محض رسانه است. بعدها اتفاقاتی افتاد و رسانهها گسترش پیدا کردند و متنوع شدند و مشخص شد که همه رسانهها تأثیر یکسانی بر مخاطب ندارند. مخاطب وقتی بین دو رسانه میتواند انتخاب کند، بنا به دلایلی یکی را انتخاب میکند. پس مخاطب به صورت مطلق دیگر تسلیم رسانه نیست و ممکن است به یک رسانه توجهی نکند. اینجا نظریاتی که مطرح شد از تأثیر محدود پیام گفته شد که مخاطب خیلی منفعل نیست و خود آن میتواند فعالیتی داشته باشد. در فضای عمومی افراد عادی فارغ از هر نوع قید و بند حکومتی حرفهای خود را به راحتی به هم میزدند و به یک تفاهم و انسجام مشترک میرسند و میتوانند وارد عمل شوند و بر فضا و اقتدار حکومتی هم اثرگذار باشند. مهمترین پارامتر این فضای عمومی رسانهها هستند و رسانهها میتوانند هم چارچوبها و ساختارهای حاکمیتی را بشکنند و هم بر حوزه خصوصی ما اثر بگذارند.
سپس در مورد تجربه شب آب خراسان و چالشهای پیشروی این نشست تعاملی و دوره تربیت خبرنگار آب در کرمان و ارزیابی این دوره صحبت شد. در نهایت، پیرامون مشکلات و مسائل حوزه تولید خبر در بخش آب و ارتباط بین فعالان حوزه رسانه با مسئولین اجرایی و پژوهشگران بحث و تبادل نظر کردند و نشست با مطرح شدن دو پرسش زیر که مقرر شد در نشستهای آتی با حضور مسئولین اجرایی، پژوهشگران و اصحاب رسانه به آنها پاسخ داده شود، به کار خود پایان داد.
۱- چالشهای پیشروی ارتباط مسئولین اجرایی و اصحاب رسانه کدامند و چگونه میتوان در این زمینه اعتمادسازی کرد؟
۲- در راستای اعتمادسازی و تقویت ارتباط بین پژوهشگران و کنشگران عرصه رسانه چه مشکلاتی وجود دارد و چه اقداماتی باید انجام داد؟