آب و سیاست؛ بحران آب و عوامل و پیامدهای سیاسی آن
بحران آب صورت‌بندی نیروهای اجتماعی جامعه ما را تغییر بدهد. به عنوان مثال با افزایش یا تشدید موج مهاجرت‌های گسترده از مناطق روستایی به شهری، نیروهای اجتماعی و صورت‌بندی‌شان به شدت مختل بشود، تغییر پیدا کند و تغییر صورت‌بندی‌های اجتماعی دارای پیامدهای انکارناپذیر است در عرصه کنش‌ها و پویش‌های سیاسی. بنابراین ممکن است از طرف دیگر به تشدید نرخ بیکاری، نرخ فقر، تغییر الگوهای شغلی بیانجامد که اینها بصورت متغیرهای واسط می‌توانند دارای پیامدهایی باشند. بحران آب که یک ماده طبیعی است ممکن است سیاسی بشود و در صورت نبودن تدبیر به مفهوم امنیتی تبدیل بشود. وقتی جامعه امنیتی می‌شود طبیعی است فضای گفت‌وگو تعلیق می‌شود شاید نشود اندک فضای فعلی گفتگو را تداوم بخشید و عرصه برای نقش‌آفرینی جامعه مدنی کاملا تضیق و تنگ می‌شود. اگر ما واقعا به سمت حل و فصل مسئله آب برویم اگر مسئله را کج دیده باشیم حتی با صداقت و حسن نیت راه‌حل کج و مأوج را جستجو می‌کنیم. پس اگر کسی می‌خواهد این ماجرا درست حل بشود باید کمک کند که صورت مسئله آب دقیق و شفاف تعریف شود. با بحران آب باید به عنوان یک مسئله ملی برخورد شود. کمک کنیم که مسئله درست شناسایی بشود و راه‌حل‌ها اصابت کند به کانون‌های اصلی مشکل. یکی از پیامدهای سیاسی موضوع سیاست‌ورزی در زمینه آب این هست که اساسا مدیریت آب مدیریت منفعل هست که بدنبال تقاضای بخش‌های دیگر می‌دود و می‌خواهد تقاضای آنها را تامین کند، بدون آنکه برای محدودیت‌های خودش به شکل مناسبی تعامل یا گفت‌وگو شکل بدهد. سازوکارهایی که در نظام حکمرانی آب به کار گرفته می‌شود عمدتا سازوکارهای اداری و دست و پاگیر هست و سازوکارهایی که شکل حکمرانی را اساسا بهتر می کند مثل سازو کارهای اقتصادی و یا شبکه‌های اجتماعی و توافقات وراهکارهای عاقلانه بسیار نحیف و لاغر هست. راه‌حلی که مطرح می‌شود بازسازی ساختار و نظام حکمرانی آب هست که این نظام باید شکاف‌های اصلی خودش را که با بدنه جامعه دارد ترمیم و اصلاح کند. آنچه گفت آمد مختصری از صحبتهای گفت شده در چهارمین میزگرد از سلسله نشست‌های آب، فرهنگ و جامعه با عنوان "بحران آب و عوامل و پیامدهای سیاسی مرتبط با آن" است که در روز 23 دی ماه 1393 در سالن جابربن حیان، دانشگاه شریف برگزار شد. در این نشست آقای دکتر علی کریمی، متخصص علوم سیاسی و دارای مدرک دکتری علوم سیاسی گرایش مسائل ایران از دانشگاه تربیت مدرس و دانشیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران و قائم مقام اسبق مدیرکل ارزشیابی اقتصاد و دارایی،دکتر فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، عضو و موسس، موسسه دین و اقتصاد و دکترای اقتصاد با گرایش اقتصاد- توسعه و با گرایش پارادایمی به اقتصاد نهادگرا، مهندس انوش نوری اسفندیاری، فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد-کشاورزی، دارای سوابق مدیریتی در بخش آب کشور، عضو شورای راهبردی اندیشکده تدبیر آب ایران و قانعی‌راد رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و دارای رتبه علمی دانشیار به عنوان عضو پانل شرکت داشتند. برای این میزگرد سه سوال پیش‌بینی شده بود که از اساتید محترم دیدگاه و نظرات خود را در چارچوب این سه سوال و با تاکیدات متفاوتی که به نظرشان می‌رسد بیان کردند. این سوالات عبارتند از: ۱.نقش و جایگاه آب در نظام سیاسی کشور چه هست؟ ۲. مهمترین پیامدهای سیاسی بحران کدامند؟ ۳. برای کنترل آثار بحران آب در حوزه سیاسی چه راه حل‌هایی را می‌توان درنظر گرفت؟ در ادامه گزارش کامل این میزگرد آورده شده است.
| عنوان | دانلودها |
|---|---|
| 0 | 469 |
