خودکفایی با کدام آب؟
وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید توصیه رئیس جمهوری در جریان بازدید از این وزارتخانه، تامین پایدار غذای با کیفیت، سالم و ارزان با منشاء داخلی بوده است. حال آن‌که یک نماینده مجلس همزمان با این سخنان وزیر جهاد کشاورزی، نسبت‌به آن‌چه «فاجعه در مدیریت منابع آب» خوانده، گلایه کرده و خواستار اصلاح الگوی کشت شده است. این در حالی است که به باور دبیر اندیشکده آب ایران، امنیت غذایی لزوماً با خودکفایی در یک محصول محقق نمی‌شود و حتی ممکن است این نوع خودکفایی تک‌محصولی نافی تامین امنیت غذایی باشد.
اما در حالی که بحث خودکفایی و امنیت غذایی همواره به‌عنوان موضوعاتی مهم در سیاست‌گذاری‌های کشور مورد توجه دست‌اندرکاران و مسئولان کشور بوده و در عین حال شاهد اختلاف‌نظر کارشناسی جدی در این حوزه بوده و هستیم، دبیر اندیشکده آب ایران به «پیام ما» می‌گوید: «هدفی که سیاست‌گذاران و مسئولان اجرایی این سیاست‌ها از خودکفایی دنبال می‌کنند، وقتی به‌طور پایدار محقق خواهد شد که بیش از تمرکز بر صرف خودکفایی، از زاویه دیگری با موضوع مواجه شده و مشخصاً دستیابی به امنیت غذایی را مدنظر قرار دهیم.» انوش نوری اسفندیاری می‌افزاید: «نکته مهم این است که به‌جز بهبود وضعیت تولید داخلی یا حتی توسعه واردات محصولات غذایی، باید اصول و مسائل دیگری را نیز مدنظر قرار دهیم و با نوعی نگاه همه‌جانبه، گسترده و عمیق، مسائل گوناگونی را هدف‌گذاری کرده و در راستای تحقق این اهداف گام برداریم.» از نظر نوری اسفندیاری بحث امنیت غذایی در کشور ما چندان روشن نیست: «این بحث به عبارتی شامل توانایی برای دستیابی به حداقل غذا برای هر خانوار ایرانی است و در این راستا مباحث و عواملی همچون قدرت خرید و دسترسی به غذا نیز مدنظر است. در واقع این بحث کامل‌تر از صرف خودکفایی است. روی این موضوع باید بیش از این روی آن کار کنیم؛ این‌که اولاً تولید داخل تا چه میزان ضرورت دارد و ثانیاً باید مشخص کنیم که می‌خواهیم تولید داخلی را با چه قیمت و با پرداخت چه هزینه‌هایی محقق کنیم. آن هم در شرایطی که ما با شرایطی روبروییم که امنیت آبی‌مان در خطر است.»
.. او تاکید می‌کند: «خودکفایی در یک محصول حتی ممکن است نافی تحقق امنیت غذایی باشد. خودکفایی در یک محصول به‌معنای امنیت غذایی نیست. امنیت غذایی هدفی جامع‌تر است و امکان برنامه‌ریزی به‌نحوی منطقی‌تر را برای تامین حداقل مواد غذایی هر خانوار ایرانی محقق خواهد کرد.»
.. نکته مهم دیگر این است که باید امکان پایدار بودن امنیت غذایی را نیز مورد توجه قرار دهیم. چرا که قرار نیست صرفاً برای یک بازه زمانی محدود و کوتاه‌مدت امنیت غذایی را تامین کنیم؛ بلکه باید برای سال‌های متمادی و طولانی‌مدت برنامه‌ریزی کنیم و بنابراین به ثبات و دوام در برنامه‌ریزی‌های کشور و همچنین نگاهی بلندمدت و جامع‌نگر نیاز داریم، نه این‌که صرفاً برای یکی، دو سال برنامه‌ریزی کنیم یا احیاناً برنامه‌هایمان را ٥ سال یک‌بار تجدید کنیم و هر بار با نگاهی متفاوت با این مسئله مواجه شویم».
ادامه این گفت و گو را می توانید از اینجا دنبال نمایید.
