آب؛ کالایی اقتصادی یا غیراقتصادی؟
دو نگرش متداول در مباحث مربوط به سیاست‌های آب مطرح می‌شود: «آب یک منبع اقتصادی است» و «آب یک منبع غیر اقتصادی است.» این دو دیدگاه در سیاست آب در واقع بیانگر دو کران انتهایی در طیف سیاست‌ها به شمار می‌آیند. نگاه به آب به عنوان یک منبع اقتصادی و اجتماعی که در این نوشتار مورد توجه قرار می‌گیرد، در میانه این دو کران جای دارد. در این نوشتار درباره عناصری سخن خواهیم گفت که می‌تواند در نگرش «آب یک منبع اقتصادی و اجتماعی است» گنجانده شود.
نگرش «آب یک منبع غیر اقتصادی است» سالیان درازی حکمفرما بوده است. نقش محوری خاک، آب و هوا در هستی انسان، آنها را از سایر منابع متمایز می‌سازد. در گذشته با آنها کاملاً متفاوت با سایر منابع یا کالاها رفتار شده است. تنها از قرون هجدهم و نوزدهم میلادی بود که اراضی قابل کشت، در نظام سرمایه‌داری، و فقط در مراکز توسعه سرمایه‌داری، به عنوان کالاهای قابل داد و ستد شناخته شد.
در نیم قرن اخیر، با استقرار قوانین برنامه‌ریزی، منزلت زمین به عنوان یک کالای مطلق را تنزل داده، و این کالا تنها می‌تواند برای مقاصد مشخص‌شده برابر مقررات استفاده شود. قوت و ضعف قوانین برنامه‌ریزی از کشوری به کشور دیگر و بر اساس گرایش سیاسی دولت وقت متفاوت است، با این همه، حتی دولت‌های معتقد به حداقل مداخله‌گری نیز اکنون برخی از اشکال برنامه‌ریزی کاربری اراضی را علی‌رغم تجاوز آن به حقوق دارایی مالکان می‌پذیرند. اکنون آب نیز دستخوش تغییراتی مشابه تغییراتی است که زمین را از یک منبع مشترک به یک کالا تبدیل کرد.
نوشتار "آب؛ کالایی اقتصادی یا غیراقتصادی" متن سخنرانی آقای دکتر برایان چترتون و همسر ایشان لین چترتون در زمینه معرفی بازار آب در کنفرانس سال ۲۰۱۲ در ایتالیا می‌باشد. که به دلیل مطرح شدن بحث بازار آب توسط اندیشکده تدبیر آب ایران ترجمه و در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد آقای دکتر برایان آلفرد چترتون از سیاستمداران اسبق کشور استرالیا می‌باشد که در سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ در سمت وزیر کشاورزی این کشور ایفای نقش نموده است. ایشان از افراد سرشناس و باسابقه در زمینه راه‌اندازی بازار آب در بخش کشاورزی کشور استرالیا به شمار می‌آیند و تألیفات و تجربیات ارزنده‌ای نیز در این زمینه دارد.
علاقه مندان می توانند از طریق لینک زیر به فایل کامل این نوشتار دسترسی پیدا کنند.
| عنوان | دانلودها | بازدید ها |
|---|---|---|
| 0 | 1645 | 1402 |
