حکمرانی آب زیرزمینی، چارچوب‌های حقوقی و نهادی
عنوان: Groundwater Governance: Legal and Institutional Frameworks
عنوان به فارسی: حکمرانی آب زیرزمینی، چارچوب‌های حقوقی و نهادی
نویسنده: Kerstin Mechlem
نهاد تهیه‌کننده: GEF
سال انتشار: ۲۰۱۲
تعداد صفحه: ۴۸
شرح مختصر:
چارچوب‌های حقوقی نقش مهمی در حکمرانی اثربخش آب زیرزمینی ایفا می‌کنند و نقطه آغازین تدوین سیاست را فراهم می‌آورند و تصمیمات سیاستی را به حقوق و تعهدات تبدیل می‌کنند. چارچوب حقوقی مدیریت آب زیرزمینی باید به پرسش‌های کلیدی از این دست پاسخ دهد: چه کسی می‌تواند از آب زیرزمینی بهره‌مند شود، در کجا، برای چه مقاصدی و تحت چه شروطی؟ آبخوان‌ها در برابر کاهش ذخیره و آلودگی چگونه محافظت می‌شوند؟ بر اساس چه معیارهایی منابع محدود آبخوان‌های تجدیدناپذیر باید تخصیص داده شده و حفاظت شوند؟ چه نوع ابزارهای پایش و برنامه‌ریزی باید به کار گرفته شود؟ منافع خصوصی و عمومی چگونه متوازن خواهد شد و ذینفعان چگونه در فرایندهای تصمیم‌گیری و مدیریت دخالت داده می‌شوند؟
در گذشته، قانون‌گذاری آب بر منابع آب سطحی تمرکز داشته است. از جمله دلایل کم‌توجهی به قانون‌گذاری آب زیرزمینی می‌توان به ویژگی‌هایی چون پنهان‌بودن از دیده، همه‌جا موجود و فاصله زمانی پاسخ سیستم‌های آبخوان اشاره کرد که اثرگذاری اهرم مقررات را کمرنگ می‌سازد. قانون‌گذاری درباره آب زیرزمینی بسیار عقب‌تر از تحولات است. قوانین آب زیرزمینی در برخی کشورها هنوز پراکنده، غیر منسجم یا حتی نادیده گرفته شده است. در دهه‌های اخیر، آلودگی فزاینده آبخوان‌ها و برداشت در مقیاس وسیع و بیش از حد آب زیرزمینی در اثر ورود تکنولوژی پمپاژ، ضرورت پاسخ‌های حقوقی بهتر را پررنگ‌تر ساخته است. در این راستا قوانین خاص آب زیرزمینی وضع شده است یا موادی درباره آب زیرزمینی در قوانین عمومی آب تدوین شده است. همانند آب سطحی، اعمال قوانین مدرن آب بر پایه نظام صدور مجوز به عنوان رکن اصلی آن، به پارادایم غالب حقوقی برای آب زیرزمینی تبدیل شده است.
بحث ارائه‌شده در این نوشتار در سه بخش اصلی سازماندهی شده است: بخش اول (مبانی)، کلیاتی درباره ویژگی‌های اصلی چارچوب‌های حقوقی و نهادی آب زیرزمینی ارائه خواهد کرد. در این بحث ابتدا قوانین داخلی، هم رسمی و هم عُرفی مورد بحث قرار می‌گیرند و سپس قوانین بین‌المللی مطرح می‌شود. بخش دوم (عارضه‌یابی) چالش‌های کلیدی را که باید برای نقش‌آفرینی اثربخش‌تر قواعد حقوقی در مقابله با کاهش و تنزل کیفیت آبخوان‌ها مورد توجه باشد مورد بحث قرار می‌دهد، هم در قوانین داخلی و هم بین‌المللی. بخش سوم (دورنما) به آینده می‌پردازد و مسائلی را مطرح می‌کند که احتمالاً در آینده بر اهمیت آنها افزوده خواهد شد.
لینک دانلود
