مروری بر عملکرد توسعه منابع آب در ایران

مجموعه «پویش‌ها و کوشش‌ها»، تلاشی است در بازشناسی و بازنشرنوشتارها در موضوعات گوناگون مدیریت آب، در راستای پاسداشت ذخیره دانش و سرمایه‌های فکری جامعه کارشناسی آب.

در چهارمین شماره از این مجموعه،آمده است:

 وزن، میزان و ترازو، در جامعه پیچیده امروز جنبه های مختلفی پیدا کرده است. جزئیات موازين و وزنها که در برپایی و اقامه ترازو نقش تعیین کننده ای دارد، بخش مهمی از شیوه حکمرانی را تشکیل می دهد.

«نظام فنی- اجرایی کشور، حوزه مهمی از طرز اداره حکومت به حساب می آید که در آن ضوابط، معیارها و استانداردهای اجرایی مشخص شده و می تواند برای عموم حكم همان ترازویی را داشته باشد که بر پا شده و چشم ها در جستجوی شاهین ترازو و المیزان» بودن آن است؛

ترازویی که ارکان آن در حوزه آب از سال ۱۳۶۰ در قالب طرح تهیه ضوابط و معیارهای فنی صنعت آب کشور پی ریزی شده و همچنان رو به گسترش و تکمیل است.

مجموعه موجود به همراه قوانین مرتبط مانند قانون برنامه و قانون محاسبات عمومی، پیکره ای را برای روشن کردن روابط میان دستگاه برنامه ریزی، دستگاه اجرایی مسئول، کارفرما و پیمانکار و سرمایه گذار تشکیل می دهد. آن چیزی که این مجموعه بزرگ کم دارد، توجه و نگاه افکار عمومی به وجود، حضور و کاربست آن است.

نکته مهم در این نظام، فراتر رفتن از توجه صرف به مسائل فنی طرح ها و پرداختن به دقایق بیشتر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و پیش بینی و سنجش و تحلیل آنها بر پایه ملاکها و رویه های مشخص است.

نوشتار حاضر بخش کوچکی از گزارش ۲۷۰ صفحه ای است که با عنوان شناسایی و تبیین نقش آب در رشد و توسعه اقتصادی کشور به سفارش دفتر برنامه ریزی آب وزارت نیرو در اسفندماه ۱۳۷۴ توسط شرکت مهندسین مشاور جاماب تهیه و تدوین شده است.

این گزارش در دو بخش سازماندهی شده است و در مجموع شش فصل دارد.

بخش اول این گزارش در فصل های ۱، ۲ و۳، به توضیح مفاهيم و چارچوب تحلیلی اختصاص دارد که در نوع خود شاید بسیار قابل تأمل باشد، چون ادبیات مربوط به آب و توسعه» را مورد بررسی، تحلیل و جمع بندی قرار می دهد.

بخش دوم گزارش نیز در فصل های ۴، ۵ و ۶، به مدیریت آب و توسعه اقتصادی در ایران پرداخته است. نوشتار حاضر فصل چهارم آن با عنوان مروری بر عملکرد توسعه منابع آب در ایران» به شمار می آید. جا دارد تا در فرصتی فراخ تر، كل گزارش فوق بازنشر شود.

نوشتار حاضر برای توضیح ساز و کارهای برنامه ریزی مالی و اقتصادی بخشی ( فراتر از طرح های آب) و کاستی های اصلی آن در یک دوره حدودا ۳۰ ساله (۱۳۷۲-۱۳۴۰) به نگارش در آمد. کل این مطالعات در شرایطی انجام شد که دوره جدید مطالعات طرح جامع (یا بهنگام سازی آن با سال پایه ۱۳۷۲ و افق ۱۴۰۰) همراه با مطالعات استراتژی های ملی به طور همزمان در شرکت جاماب در درست انجام بود و اطلاعات پایه مناسبی برای بررسی عملکرد مالی و اقتصادی بخش آب در دسترس بود.

این بخش از گزارش شناسایی و تبیین نقش آب در رشد و توسعه اقتصادی کشور، در اینجا بدون هیچ دخل و تصرفی باز نشر می شود. این مجموعه چهارمین سندی است که برای بازشناخت تلاش و تکاپوی فكری دهه های گذشته در زمینه اعتلای اقتصاد و مدیریت آب کشور، به همت اندیشکده تدبیر آب ایران منتشر می شود.

 

اندیشکده تدبير آب ایران

اردیبهشت ۱۴۰۱

 

این نوشتار را اینجا دریافت کنید؛

فرم ثبت نظرات

نام
ایمیل
متن
متن