از تیول‌داری مدرن تا بحران آب
زاینده‌رود، دریاچه ارومیه، دریاچه هامون و ده‌ها تالاب، رودخانه، دریاچه و برکه فقط طی دو دهه گذشته تا مرز حذف شدن از محیط زیست پیش رفته‌اند. دلایلش مفصل است و کارشناسان و متخصصان در این سال‌ها تحلیل‌های زیادی ارائه کرده‌اند. گفته می‌شود بین ۱۰۰ تا ۷۰۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز ایجاد شده و جان زمین را مکیده‌اند. چرا این‌گونه شد؟
برای پاسخ دادن به این پرسش باید به این پرسش مهم‌تر پاسخ داد که چرا اقتصاد ایران به‌رغم برخورداری کشور از منابع عظيم، عملکرد مناسبي ندارد؟ اقتصاددانان در گفتمانی چالش‌برانگیز، به موضوع نظام اقتصادی حاکم بر اقتصاد ایران توجه می‌کنند. این روزها با توصیف نظام اقتصادی ایران تحت‌عنوان نظام «مرکانتیلیستی» یا «سوداگرانه» یا عنوان جدیدتر «تیول‌داری مدرن»، نکته مهمی درباره ساختار اقتصاد ایران برجسته شده است.
در این یادداشت با توسل به مفهوم‌سازی «تیول‌داری مدرن» تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود چرا در ایران بحران آب روز به روز عمیق‌تر می‌شود؟ پاسخ چندان پیچیده نیست! دولت‌ها مالکیتِ آب و مسوولیت قیمت‌گذاری را برعهده گرفته‌اند و در نتیجه آب به بهایی غیرواقعی و ارزان به کشاورزان عرضه و مصرف (اسراف) شده است.
ادامه مطلب
