کتاب "حقوق آب و تخصیص آب، مسائل و چالش‌ها در آسیا"
عنوان گزارش: Water Rights and Water Allocation, Issues and Challenges for Asia
عنوان به فارسی: حقوق آب و تخصیص آب، مسائل و چالش‌ها در آسیا
نهاد تهیه‌کننده: بانک آسیایی توسعه (ADB) و شبکه سازمان‌های حوضه آبریز آسیا (NARBO)
سال انتشار: ۲۰۰۹
تعداد صفحه: ۷۶
معرفی کوتاه
«اگر برخی کشورهای آسیا در آینده با بحران آب روبرو می‌شوند، به دلیل کمیابی فیزیکی آب نیست، بلکه به دلیل حکمرانی نامناسب آب است. راه و رسم مدیریت، ترتیبات نهادی و شرایط اجتماعی- سیاسی تا شرایط مطلوب فاصله زیادی دارد.»
گزارش چشم‌انداز توسعه منابع آب در آسیا، ۲۰۰۷
رشد اقتصادی، رشد جمعیت و شهرنشینی سریع، فشار بر منابع آب را افزایش داده است. این فرایند غالباً با تنزل کیفیت آب همراه است، بنابراین محدودیت بیشتری را بر کمیت قابل استفاده آب تحمیل می‌کند. افزون بر این فشارها، عدم توازن قدرت در میان مصرف‌کنندگان (برای نمونه میان شهری و روستایی، صنعتی و کشاورزی، و طبقه نوظهور متوسط و اقشار فقیر)، چالش‌های پیش رو را دشوارتر و پیچیده‌تر می‌سازد. مصرف‌کنندگان سنتی یا عرفی آب در این الگوی در حال تغییر مصرف آب معمولاً متضرر می‌شوند.
در چنین شرایطی چرا حقوق آب و نظام منسجم تخصیص آب اهمیت می‌یابند؟ به طور خلاصه باید پاسخ داد «امنیت». برای اقشار فقیر روستایی و شهری، همانند سایر مصرف‌کنندگان، حقوق آب به معنای امنیت بهره‌مندی از شرایط پایه لازم برای یک زندگی سالم و شایسته است. غیر از آب برای مصرف خانگی، امنیت در کشاورزی معیشتی به معنای تأمین آب برای کشت و نیاز دام است که روستائیان به آنها وابسته هستند. اگر آب فراهم باشد، افرادی که زمین بیشتری دارند، برای سرمایه‌گذاری در نیروی کار و توسعه کشت احساس امنیت می‌کنند. برای ساکنان شهری، امنیت سبک زندگی شهری به ناگزیر مستلزم مصرف آب بیشتر است. از دید مصرف‌کنندگان صنعتی و تجاری، فضای سرمایه‌گذاری مطمئن را برای طرح‌های توسعه تجاری فراهم می‌سازد. اگر وضعیت حقوق آب روشن نباشد، این ریسک وجود دارد که امنیت آبی لازم برای مقاصد مختلف متزلزل خواهد شد، و زندگی و معیشت مردم به شکل منفی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
نظام حقوق آب و تخصیص آب نقش مهمی در تأمین امنیت و مواجهه با چالش‌ها ایفا می‌کند؛ مسائلی از این دست که چه مقدار آب به ساخت و سازهای جدید شهری و صنعتی در مواردی که کمبود آب وجود دارد اختصاص داده شود و چگونه از حقوق مصرف‌کنندگان کنونی برای تضمین معیشت آنها محافظت شود.
گزارش حاضر مبتنی بر مباحث طرح‌شده در پنج کارگاه درباره حقوق آب تهیه شده است که در فاصله سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ در کشورهای مختلف شرق آسیا برگزار گردیده است. اهداف گزارش عبارتند از: (۱) شفاف‌کردن مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با حقوق و تخصیص آب، (۲) جمع‌بندی یافته‌های کلیدی درباره مسائل حقوق و تخصیص آب در کشورهای مختلف آسیا، (۳) بحث عمیق درباره حقوق آب و شناسایی راه‌های غلبه بر چالش‌های پیاده‌سازی آنها.
دانلود گزارش
