مدیریت نامناسب در کشاکش بحران آب
امروزه مشكل دسترسی به منابع آب شیرین یكی از مسایل مهم در بسیاری از كشورها به شمار می رود كه ایران نیز از این امر مستثنی نیست.
15 درصد از مساحت ایران از پوشش گیاهی برخوردار است و بیش از 85 درصد كشور جزو مناطق خشك و نیمه خشك محسوب می شود؛ از این رو انتظار بروز بحران آب در كشور وجود دارد و این امر روز به روز ابعاد پیچیده تری می یابد. بسیاری از جوامع دنیا در مقایسه با جامعه ایران آنقدر که باید به نوع ادبیات وابسته نیستند.
در همین رابطه معاون راهبری و نظارت و بهره‌برداری آبفای کشور گفت: با هدف برطرف کردن مشکلات و ایجاد پایداری شهرهای دارای تنش آبی درخواست برداشت ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی را اعلام کردیم.
به گزارش وزارت نیرو، حمیدرضا کشفی در خصوص بازتاب مشکل کمبود و قطعی آب در رسانه‌های کشور اظهار کرد: به‌منظور ارتقای خدمات آبرسانی در شرایط تنش و کمبود آب شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور همواره اقدامات لازم را در دستور کار قرار داده که این اقدامات شامل دو رویکرد اصلی افزایش تاب‌آوری در مقابل تنش‌های آبی و مدیریت مصرف است.
وی افزود: موارد عنوان شده از مهمترین اقدامات لازم در این خصوص است و با توجه به شیوع ویروس کرونا و افزایش مصرف آب در تابستان ۹۹ از تمامی تأسیسات موجود و حداکثر ظرفیت ممکن در استان‌ها به‌منظور جلوگیری از قطعی آب و عدم جیره‌بندی استفاده شده و شرایط خدمات‌رسانی این شرکت‌ها طی جلسات متعددی بررسی شد تا مشکلات عدم پایداری به حداقل برسد.
معاون راهبری و نظارت و بهره‌برداری آبفای کشور ادامه داد: پیشرفت پروژه‌های در دست اجرای شرکت‌های استانی در خصوص کاهش تنش آبی به صورت مستمر طی جلسات مختلف رصد شده و منابع مالی لازم برای پروژه‌های اولویت‌دار استان‌ها از محل ردیف اعتبارات متمرکز ملی پایداری و ارتقای کیفی شهرهای در مواجهه با تنش تأمین می‌شود.
به گفته وی، همچنین در خصوص بازسازی و ارتقای کمی و کیفی تأسیسات نیز برنامه‌ریزی لازم انجام شده است.
کشفی گفت: با توجه به اینکه تعدادی از این پروژه‌ها در حال اجرا و یا اتمام عملیات اجرایی هستند، به‌منظور تضمین پایداری ارائه خدمات و خروج از تنش، تأمین به موقع اعتبارات مورد نیاز ضروری است تا روند فعالیت‌های مذکور دچار وقفه نشود.
این مقام مسئول با اشاره به مکاتبات متعدد انجام شده در این زمینه، توضیح داد: از جمله این مکاتبات می‌توان به «درخواست برداشت مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی در بودجه ۱۴۰۰ در خصوص پایداری و ارتقای کیفی شهرهای مواجه با تنش»، «درخواست ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار در خصوص شیوع کرونا»، «مکاتبات لازم جهت جذب اعتبار مناسب در خصوص تقویت آبرسانی مجتمع‌های روستایی از صندوق توسعه ملی» اشاره کرد.
دلایل ایجاد بحران آب در كشور
رضا بابک، كارشناس آب با تاكید بر اینكه مردم باید مساله بحران آب را به درستی درك كنند، بیان کرد: درك درست مردم از این مساله به این امر منجر می شود كه راهكارهای تبلیغاتی را از راه های موثر تشخیص دهند. همگان باید بفهمند مساله آب برای زندگی خودشان و فرزندانشان به مراتب از واریز یارانه بسیار حساس و مهم تر است.
وی افزود: چنین مردمی وقتی صرفه جویی در مصرف آب را مطالبه كنند، خواهند توانست مسیر كشور در این مساله را تغییر دهند البته حسن روحانی رییس جمهوری درست عنوان كرده است كه در مساله آب گناه كرده ایم و راه را خطا رفته ایم و این امر نیازمند توجه ملی است. به یقین لزوم درك این قصور و اولویت دادن به حل آن برای سیاستگذاران از همه بیشتر است.
این محقق مسائل آبی درخصوص بحران آب و راهكارهای برون رفت از این بحران گفت: ایران 16 سال است كه با بحران آب رو به رو شده و البته این امر قابل پیش بینی بود و تمامی آحاد جامعه و مسوولان دریافته بودند كه این بحران آغاز شده اما به صورت جدی به دلیل كمبود امكانات و نبود آینده نگری كافی به این موضوع توجه نكردند و در نتیجه این بحران در كشور صورت پذیرفت. اگر صفر تا 100 جدی بودن بحران آب عددگذاری شود، ایران مدت زیادی است که از عدد 50 نیز عبور كرده است.
این كارشناس حوزه آب در ادامه درباره دلیل های ایجاد بحران آب در كشور بیان داشت: مدیریت نامناسب و بد در زمینه آب اصلی ترین عامل در ایجاد بحران آب در كشور به شمار می رود. به این معنا كه حساب و كتابی در زمینه اینكه چه چیزی در موضوع مصرف آب باید توسعه داده شود، وجود نداشته است. مشكل دیگر این بحران، افزایش جمعیت محسوب می شود كه هر میزان به تعداد آن افزوده شود، این حجم از آب میان افراد بیشتری تقسیم و كشور با بحران رو به رو می شود. بحث های دیگری چون نوع و شیوه بهره برداری و نگاهداری از آب وجود دارد كه نوعی از مدیریت به شمار می روند.
وی خاظرنشان کرد: در واقع ایران از انواع سازه های آبی برخوردار است كه هرگز از آنان استفاده نمی شود. برخی از سازها به تدریج فرسوده می شوند یا از كار می افتند یا چاه هایی در كشور ایجاد شده كه حتی به آن توجه نشده است.
