طلای سرخ کویر، نسخه‌ای شفابخش برای آب
طلای سرخ کویر، یکی از ظرفیت‌های بالقوه استان کرمان است که به دلیل نیاز به آب کم، می‌تواند زمینه یک جهش اقتصادی بلند را فراهم و به تبع آن، منابع سرشار ارزی را نصیب ایران کند.
مهم‌ترین محصولات کشاورزی استان کرمان پسته، خرما و گردو است که بخش عمده آنها صادر می‌شود، اما در سال‌های اخیر شاهد خشک شدن و یا خسارت جدی به این محصولات به دلیل کمبود آب و تغییرات اقلیمی هستیم.
این در حالیست که سال‌ها منابع آبی موجود در استان، صرف تولید محصولاتی شده که هیچ تاثیری در تولید ثروت یا افزایش صادرات نداشته است.
حالا مسئولان استان کرمان در حال جست و جو به منظور یافتن جایگزین مناسبی برای سال‌های آینده کشاورزی استان کرمان هستند، یکی از این محصولات زعفران است.
تولید زعفران برای توسعه کشت‌های اقتصادی و کم آب در استان کرمان در دستور کار قرار گرفته و به نظر می‌رسد این محصول به مرور جایگزین پسته خواهد شد؛ اما همین بخش کشاورزی یکی از عامل‌های اصلی هدر رفت منابع آبی استان کرمان طی چهار دهه اخیر بوده است، ۹۵ درصد آب‌های موجود در استان در بخش کشاورزی استفاده می‌شود که عمدتاً به دلیل آبیاری سنتی و یا کشت محصولاتی که آب بر هستند، اما بهره اقتصادی ندارند، هدر رفته است.
محصول زعفران به سبب مزایایی که نسبت به سایر محصولات پرآب دارد، به عنوان کشت مقرون به صرفه و مایه تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در این منطقه به شمارمی رود.
طلای سرخ در سبد سوغات استان کرمان
امروز در اکثر مغازه‌های استان کرمان می‌توان، برند‌های زعفران کرمانی را مشاهده کرد و حالا طلای سرخ در حال جا باز کردن در سبد سوغات استان کرمان است.
این روز‌ها، فصل برداشت زعفران در استان کرمان است که این کار تا اواخر آذر ادامه دارد.
برداشت ۵۱۰۰ کیلوگرم زعفران از مزارع استان کرمان
مهدی لطفعلی زاده، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: در استان کرمان شهرستان‌های زرند، رابر، راور، شهربابک، بردسیر، بافت، سیرجان، بم، رفسنجان و کرمان مستعد کشت زعفران هستند.
او پیش بینی کرد: طی امسال بالغ بر ۵ هزار و ۱۰۰ کیلوگرم زعفران از مزارع این استان برداشت و روانه بازار مصرف شود.
لطفعلی زاده افزود: هم اکنون هزار و ۶۰۰ هکتار از اراضی استان کرمان، زیر کشت زعفران قرار دارد و پیش بینی می‌شود سطح زیر کشت طی امسال ۵ و ۷ دهم درصد افزایش یابد.
افزایش ۱۴ درصدی تولید زعفران در استان کرمان
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان پیش بینی کرد: طی امسال، تولید محصول زعفران در استان کرمان، حدود ۱۴ درصد نسبت به پارسال افزایش داشته باشد.
لطفعلی زاده با اعلام اینکه بیشترین سطح زیر کشت این محصول به شهرستان زرند اختصاص دارد، تصریح کرد: کمترین سطح زیر کشت زعفران نیز مربوط به شهرستان ریگان است.
زرند پایتخت زعفران کرمان
شهرستان زرند به عنوان خاستگاه طلای سرخ کویر با داشتن بالاترین سطح کشت، رتبه نخست تولید زعفران کرمان را داراست.
محمدی، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی زرند، سطح زیر کشت زعفران در این شهرستان را ۴۱۰ هکتار دانست و پیش بینی کرد: طی امسال از مزارع این شهرستان، هزار و ۲۰۰ کیلوگرم محصول زعفران برداشت و روانه بازار مصرف شود.
او مناطق زعفران‌خیز شهرستان زرند را دهستان‌های دشتخاک، سربنان، جرجافک و حتکن عنوان کرد و گفت: بدون شک می‌توان پایتختِ زعفران استان کرمان را شهرستان زرند و به ویژه روستای دشت خاک دانست که این روستا ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت دارد.
محمدی متوسط برداشت زعفران در هر هکتار از زمین‌های منطقه را ۳ کیلوگرم در هکتار اعلام کرد و افزود: به دلیل اینکه پیاز زعفران، آب کمی نیاز دارد، کشاورزان منطقه از کشت این محصول استقبال چشمگیری داشته اند.
استان کرمان رتبه چهارم زعفران کشور از نظر سطح زیر کشت
لطفعلی زاده، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: استان کرمان، رتبه چهارم را از نظر سطح زیر کشت زعفران در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
او با بیان اینکه محصول برداشت شده در سطح استان مصرف می‌شود، بیان داشت: بخشی از این محصول از طریق استان‌های مجاور صادر می‌شود.
لطفعلی زاده افزود: با توجه به مشکل کم آبی در استان و نیاز به بازنگری الگوی کشت، باید کشت محصولات با مصرف آب کمتر ترویج داده شود که برای این کار، زعفران به دلیل نیاز کمتر به آب و مناسب بودن آب و هوای استان کرمان، برای کشت این محصول، مناسب است.
او به مشکلات زعفران کاران اشاره و تصریح کرد: اساسی‌ترین مشکل کشاورزان بحث خرده مالکی و سرمازدگی محصول است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان بیان داشت: در زمان برداشت این محصول، برای هر هکتار، ۲۰۰ نفر روز در طول سال مشعول به کار می‌شوند.
او به مزایای کشت این محصول اشاره کرد و افزود: جایگزینی محصولات کم آب بر به جای محصولات آب بر، امکان تولید محصول با کیفیت و مطابق استاندارد‌های صادراتی، اشتغالزایی برای نیروی انسانی و فعال شدن صنایع مرتبط نظیر کارگاه‌های کوچک خانگی فرآوری زعفران از مزایای کشت این محصول است.
لطفعلی زاده تصریح کرد: با توجه به مساعد بودن آب و هوا در این استان و اعطای به موقع تسهیلات، استقبال کشاورزان برای کاشت زعفران خوب است.
او بیان داشت: زعفران با توجه به اینکه از نیاز آبی پایینی برخوردار است، می‌تواند جایگزین مناسبی برای پسته کرمان باشد که درآمد خوبی هم دارد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: هماهنگی‌های لازم با بخش خصوصی در شهر‌هایی که قادر به تأمین پیاز مورد نیاز نیستند، انجام شده است.
لطفعلی زاده هدف از کشت زعفران در استان را ترویج و توسعه این کشت با توجه به کم‌آبی ذکر کرد و افزود: ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیرمستقیم، ایجاد ارزآوری و آشنایی و توسعه فرهنگ مصرف زعفران در کشور از جمله اهداف کشت این محصول است.
مشکلات پیش‌روی زعفران کرمان
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان به مشکلات پیش‌روی زعفران کرمان اشاره و تصریح کرد: برداشت سنتی این محصول با توجه به نیاز تعداد زیادی کارگر، هزینه‌بر است، علاوه بر آن، مشکل بسته‌بندی و بازاریابی جهانی و قاچاق این کالا به کشور‌های همسایه، سود اقتصادی این گیاه دارویی را تحت تاثیر قرار داده است.
لطفعلی زاده افزود: تاکنون اقدامات خوبی از جمله اختصاص تسهیلات زودبازده برای احداث مزارع زعفران، برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه نحوه صحیح و بهداشتی در کشت و برداشت این محصول، ارائه اعتبارات ویژه برای خرید دستگاه‌های خشک‌کنِ کاملاً مکانیزه در سطح استان انجام شده است.
حرف آخر ...
از آنجایی که کیفیت زعفران تولیدی استان کرمان بالاست، پس با فرهنگ‌سازی و آشنایی کشاورزان با مزایا و مراحل کشت این گلِ سلامتی، می‌توان زمینه کشت و توسعه آن را در استان بالا برد.
از سوی دیگر جایگزینی برداشت‌های نوین به جای سنتی، برطرف کردن مشکل بسته‌بندی و بازاریابی جهانی و جلوگیری از قاچاق این محصول به کشور‌های همسایه، موضوعاتیست که بیش از پیش نیازمند توجه مسئولان است تا همچنان سود اقتصادی حاصل از این گیاه دارویی عاید مردم شود و بدین ترتیب این محصول حامی خوبی برای اقتصاد ایران باشد.
گزارش از آذر عسکرپور-باشگاه خبرنگاران جوان
