توسعه آب محور
.jpg)
خشـک شـدن تااب هـا و دریاچه هـا، زنـگ خطربلنـد اسـتفاده بی رویـه از منابـع آبـی بـود و فرو نشسـت زمیـن و گسـترش بیابان هـا و کاهـش رطوبـت خـاک و ایجـاد منبع هـای تولیـد گردوغبـار و ریز گـرد بـا منشـأ داخلـی، تـداوم نوعـی سـماجت در ادامـه راه نادرسـت «توسـعه آب محـور» از طریـق دسـت انـدازی بـه سـهم طبیعـت، حقابـه داران متقـدم و نسـل هـای آینـده در چرخـه و ذخایـرآب اسـت.
بـرای مشـخص کـردن درجه و میزان ناسـازگاری هر کشـور، سـازمان ملـل ۵ درجـه بـرای شـدت مخاطـره هـا قایـل شـده اسـت. یعنـی : کشـورهای بـدون تنـش، کشـورهایی هسـتند کـه کمتـر از ۲۵ درصـد آب تجدیدپذیـر خـود اسـتفاده مـی کننـد، کـم تنـش( ۲۵تـا ۵0درصـد،) تنـش متوسـط ( ۵0تـا ۷۵درصـد،) تنـش زیـاد( ۷۵تـا ۱00درصـد) و بحرانی(بیـش از ۱00درصـد.) بنابرایـن اگـر بخواهیـم بـه عقـب برگردیـم، کشـور ایـران کـه در دهـه « ۱۳40کـم تنـش» محسـوب می شـد، دردهه ۱۳۷0به کشـورهای با «تنش متوسـط» پیوسـت، اکنـون در زمـره جوامـع بـا «تنـش زیـاد» اسـت و ممکـن اسـت قبـل از چنـد دهـه بـه گـروه «بحرانـی» ملحـق شـود.
کمیابـی آب در ایـران و سیاسـت هـا و اقدامات متناسـب با آن در سـمت تقاضا، بدلایلی مورد پذیرش بسـیاری از مسـئولین نیسـت، چون آن را دشـوار می دانند و می پندارنـد یـا وانمـود مـی کننـد بـا اصاحـات مدیریتی کوتـاه مدت و راهکارهـای آسـان تـر و پرهزینـه آب، می توان ناترازی انباشـته شـده و پیامدهـای گسـترده موجـود را بر طرف کـرد، راهکارهایی چـون نمـک زدایـی و انتقـال آب، بـاروری ابرهـا، حفـر چاه هـای ژرف و حتـی شـاید روزگاری واردات آب، امـا کـم و بیـش اکثـر ایـن راهکارهـا بـا خط مشـی «سـازگاری» تزاحـم دارنـد و حتـی می تـوان گفـت ایـن نـوع حکمرانی به تشـدید ایـن معضل دامن می‌زنـد. چـون ریشـه ها و موجبـات تشـدید «کمبـود مزمن» آب در آنهـا نادیـده گرفتـه شـده و در بسـیاری از مـوارد برضـد ایجـاد انگیـزه و ابزارهـای همراه کـردن مـردم بـا سیاسـت های کنترلـی و مدیریـت تقاضـا عمـل مـی کنـد. تـا زمانـی کـه کمبـود مزمـن آب وجـود دارد، اجـرای طرح هـای انتقـال آب ، اگـر وضـع را بدتـر نکند،بـه بهبـودی وضعیـت تعـادل نمی انجامـد؛ چنانکه در چنـد دهـه گذشـته نیـز نیانجامیده اسـت.
بررسـی هـا نشـان مـی دهـد کـه بازدهـی آب دراقتصـاد ملـی ایـران بـه طـور کلـی بسـیار نـازل اسـت و تا حـل نشـدن مشـکل کارایی اقتصـادی آب (که بـه نوعی بازتاب پاییـن بـودن کارایـی در نظـام اقتصـادی کشـور اسـت) تامیـن پرهزینـه آب، تدبیـر مناسـب و دوراندیشـانه مدیریتـی محسـوب نمـی شـود..
یادداشت انوش نوری اسفندیاری با موضوع توسعه آب محور را می‌توانید در شماره مردادماه 1401 ماهنامه سیاسی، فرهنگی «کاغذ سیاست» مطالعه نمایید.
| عنوان | دانلودها |
|---|---|
| یادداشت توسعه آب محور | 70 |
