آب و توسعه از منظر حکمرانی آب
رابطه آب و توسعه علی‌رغم بدیهی بودن خیلی واضح و سر راست به نظر نمی‌رسد. شاید این سر راست نبودن به خاطر ارتباط چند لایه و متنوعی است که میان سامانه‌های منابع آب با سایر منابع طبیعی و جامعه از ابعاد مختلف شکل گرفته و به هم تنیده شده است. انواع بهره‌برداری‌های مصرفی و غیرمصرفی از منابع آب، خدمات زیست‌محیطی متکی به اکوسیستم‌های آبی و خطرات سیل و خشکسالی و سایر خطرات نوپدید مرتبط با آب، شاید کلی‌ترین دسته‌بندی و ملاحظات اصلی باشند که در مسیر آب و توسعه می‌بایست مورد توجه قرار گیرند. از این‌روست که گاه سرمایه‌گذاری زیربنایی در حوزه آب به عنوان محرک‌های توسعه در اذهان مطرح می‌شود و گاه تلاشی برای رفع محدودیت‌های توسعه و اخیراً به عنوان «کاتالیزور توسعه». هریک از این دیدگاه‌ها، نگرش و تبعات متفاوتی را با خود به همراه دارد. روی هم‌رفته به‌نظر می‌رسد که کشور ما هر چند در سبد طرح‌هایش مواردی از تبار دیدمان محرک توسعه (مثلاً در غرب کشور و استان سیستان و بلوچستان) باقی مانده است، اما عمده طرح‌ها ظاهراً ناچاراً متعلق به دیدمان محدودیت توسعه است. ضمناً به‌نظر می‌رسد کشور ما به لحاظ شناختی و معرفتی و نظام اقتصادی که انتخاب کرده است با دیدمان سوم فاصله زیادی دارد و اکنون که دهه‌ها است در اثر استفاده از منابع بیشتر آب سرزمین به در بسته خورده‌ایم، اما هنوز اغلب نخبگان و مسئولین در تصورات دو دیدمان اول و دوم به سر می‌برند و اکثراً سازگاری با شرایط اقلیمی و طبیعی و «توسعه کم آب‌بر» در اولویت اول آن‌ها قرار ندارد. در هر صورت، معیارهای اصلی که مبنای یادداشت‌های سیاستی این مجموعه قرارگرفته است، بر اساس بررسی دیدگاه‌ها و ضوابط مورد توجه نخبگان و مسئولین تدوین شده که عمدتاً در یادداشت اول این معیارها مشخص و از میان اظهارات مکتوب استخراج شده است. اندیشکده تدبیر آب ایران به دلیل برجسته بودن بحث تهیه برنامه ششم و اهمیت آب در این برنامه، تامل و توجه ویژه‌ای به این برنامه داشته و در مقاطع مختلف تهیه برنامه اقداماتی را انجام و اسنادی را در این خصوص تهیه و منتشر کرده است. نتایج این اقدامات در مجموعه ای تحت عنوان «آب و توسعه؛ از منظر حکمرانی آب» تجمیع و منتشر شده است. این مجموعه در برگیرنده دو یادداشت سیاستی است که اولین آن به نیازهای توسعه‌ای و لایحه برنامه ششم به‌طور عام و دومین به بررسی چهره آب در لایحه برنامه‌های توسعه میان‌مدت کشور و از جمله برنامه ششم به‌طور خاص پرداخته است. مستندات مورد ارجاع این دو یادداشت نیز به طور کامل در پیوست آمده است. علاوه بر این دو یادداشت، از سیزدهمین نشست آب، فرهنگ و جامعه با عنوان «آب و برنامه ششم» خلاصه گزارش و گزارش کامل نیز ارائه شده است. علاقه مندان می توانند از طریق فایل ضمیمه به این مجموعه دسترسی پیدا کنند.
| عنوان | دانلودها |
|---|---|
| 0 | 647 |
